خانهی سمی زیباترین دلقک جهان در ایران+عکس
تاریخ انتشار: ۱۴ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۴۶۱۸۹
احتمالا شده در طبیعت به چیزهایی بربخوریم که اصلا فکر نمیکردیم بتوانند کنار هم باشند؛ مثلا در دل صخرههای سخت و در شیب نزدیک به دامنه یک کوه سنگی، یک درخت سترگ و سرسبز رشد کرده است یا چند گیاه کوچک توانستهاند از بین موزاییکهای حیاط یا آسفالت کوچه سر بیرون بیاورند و نفس بکشند.
به گزارش خبرگزاری برنا؛ اینها همه شاید نادر باشند یا ابر و باد و مه و خورشید و فلک شرایط را طوری رقم زده باشند که این اتفاق بیفتد، اما یکی از معروفترین این همزیستیها همیشگی است و در دل دریا رخ میدهد؛ در آغوش جانور دریایی سمی، ماهی زیبایی روزگار میگذراند که بدون هم امکان زیست برایشان فراهم نیست.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
دلقکماهی در کنار بازوهای سمی شقایق دریایی روزگار میگذراند و خانواده خود را تشکیل میدهد. دلقکماهیها را باید از مشهورترین و زیباترین ماهیهای تزئینی آب شور دانست، ماهی زیبایی که از پشت عینک غواصی یا حتی از روی صفحه تلویزیون دل هر بینندهای را میبرد. این ماهی با زیبایی خیرهکننده، رفتارهای جالب و رنگآمیزی منحصر بهفرد خود به ویژه روی صورت که کاملا صورت یک دلقک سیرک را در ذهن تداعی میکند، قرنها و قرنهاست که در کنار شقایقهای زیبا و خطرناک روزگار میگذراند.
این متن توسط کیوان حضایی، دکترای تخصصی بیولوژی دریا از واحد علوم دانشگاه آزاد اسلامی و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر نوشته شده که سوابق پژوهشی زیادی در زمینه ماهیان تزئینی دارد. پایاننامه دکترای حضایی، درباره بررسی ژنتیک دلقکماهیان خلیجفارس بوده است.
رقص موزون و پیچ و تابهای یک ماهی کوچک رنگی در میان بازوهای سمی یک شقایق دریایی. هرگاه چنین صحنهای را دیدید، شک نکنید که در حال تماشای یک دلقکماهی هستید؛ ماهی زیبایی که گویی بیآنکه زحمتی به خود دهد، در آب پرواز میکند. هر باله سینهای را در جهت عکس باله دیگر به حرکت درمیآورد. از طرفی شقایقهای دریایی هم رنگارنگ و اعجابآورند. جانورانی که در عین زیبایی و تنوع، با نیشهای سمی و کشنده خود اجازه نزدیک شدن به هیچ ماهی دیگری را نمیدهند، مگر همین دلقکماهیهای زیبا.
دلقکهای مشهوروقتی به نیش سمی شقایقهای دریایی اشاره میکنیم، مهمترین پرسشی که مطرح میشود این است که چرا دلقکماهیها در کنار شقایقهای دریایی زندگی میکنند و چطور نیش مرگآور آنها آسیبی به این ماهیان نمیرساند؟ برای درک بهتر این همزیستی، باید ابتدا با تعریف دقیق واژه همزیستی آشنا شویم. همزیستی در علم بهمعنای زندگی با یکدیگر است، بدون توجه و قضاوت درباره زیان یا سود وارده به هریک از طرفین.
درباره همزیستی بین دلقکماهیها و شقایقهای دریایی نکته بسیار مهم این است که آنقدر این دو جانور با هم عجین هستند که در محافل علمی به دلقکماهی، شقایقماهی (anemone fish) میگویند. این ماهیان متعلق به خانواده Pomacetridae هستند که حدود ۳۰۰ عضو از آنها تاکنون شناسایی شدهاند.
جالب اینجاست که این خانواده به دو گروه دلقکماهیها و دمسلها (Damsel) تقسیم میشوند که اتفاقا فراوانی دمسلها خیلی هم بیشتر است و تنها حدود ۲۹ گونه از این خانواده دلقکماهیان هستند. با این وجود دلقکماهیها معروفترند و این شهرت را از همین همزیستی شگفتانگیز با شقایقهای دریایی کسب کردهاند و حسابی کانون توجه دانشمندان و زیستشناسان شدهاند.
اسرار شگفتانگیزی در زندگی این ماهی رنگارنگ نهفته است که بسیاری از آنها هنوز هم برای دانشمندان پرسشی بیپاسخ است. مهمترین آنها هم، همین همزیستی در بین بازوهای سمی شقایقهای دریایی است؛ سمی که برای اغلب آبزیان، اگر کشنده نباشد، فلجکننده است.
همزیست با دریاباید بزرگترین طرفداران دلقکماهیان را پس از پژوهشگران، آکواریومدارها دانست. چرا که این ماهیها جدای از زیبایی خیرهکنندهشان، مقاومت زیادی دارند و تکثیر و پرورش آنها نیز نسبت به دیگر ماهیان دریایی کار سادهتری است. نکته جالب این است که تا سالها تصور میشد برای پرورش دلقکماهیها در آکواریوم، باید همزیست آنها یعنی شقایقهای دریایی را هم در کنارشان داشت.
اما این باور، امروزه رنگ باخته است. نگهداری از شقایقهای دریایی در آکواریوم کار بسیار دشواری است و پس از مدتی این جانور پژمرده شده و از بین میرود، در حالی که دلقکماهیان همزیست آن به زندگی خود ادامه میدهند و بدون وجود شقایقهای دریایی همزیست، در آکواریوم تکثیر میشوند. این موضوع کاملا خلاف آن چیزی است که در دریا رخ میدهد؛ چرا که دریا این ماهیها به ندرت از همزیست خود جدا میشوند.
دلقکماهیان بالغ ساکن در دریا، به ندرت از میزبان خود فاصله میگیرند چراکه ممکن است طعمه یک شکارچی گرسنه شوند. طبیعت در برابر این ماهیان کوچک، رنگارنگ و درخشان که شناگران زبردستی هم نیستند، راهی برای به دست آوردن غذا قرار داده است. دلقکماهی نزدیک میزبان خود شنا کرده و ذرات غذایی کوچکی را که با جریان آب حمل میشوند، صید میکند. اما برای هربار فاصله گرفتن از میزبان خود باید خطر زیادی متحمل شود. بهطور کلی در دریا تمام گونههای دلقکماهیها برای زنده ماندن، مطلقا وابسته به شقایقهای دریایی هستند.
تاکنون تنها دو گونه از دلقکماهیان در خلیجفارس شناسایی شدهاند که شقایقماهی سهخط (Amphiprion clarkii) و شقایقماهی دوخط (Amphiprion sebae) نام دارند. سهخطها، در پشت و پهلوها تیرهرنگ و زیر بدنشان زرد است و سه نوار سفید درخشان در طول بدنشان قرار دارد. دو خطها هم رنگ بدنشان در پشت و پهلوها سیاه تا قهوهای تیره و بخش زیرین بدنشان زرد روشن است و دو نوار سفید براق بدن را به صورت عمودی قطع میکنند.
از طرفی چهار گونه شقایقدریایی خلیجفارس هم بسیار معروف هستند که شقایقهای بازو حبابی یا انگوری (Entacmaea quadricolar)، بازو بلند (Heteractis crispa)، تسبیحی (Heteractis aurora) و موکتی یا هادون (Stychodactyla haddoni) نام دارند که تمام آنها نیشی سمی و مهلک دارند.
چرا دلقکها گزیده نمیشوند؟سم شقایقهای دریایی روی بدنه آنها نیست، بلکه این سم از نیشی است که به وسیله سلولهای ویژهای به نام نماتوسیست (nematocyst) عمل میکند و در اشکال گوناگون وجود دارند. زیر میکروسکوپ، این سلولها شبیه نیزههای سربازان قرون وسطی، همراه با خارها یا قلابهای گزنده به نظر میرسند. خیلی از نماتوسیستها برای دفاع یا صید طعمه سم تزریق میکنند و بعضی دیگر، کار نگه داشتن طعمه یا چسبیدن به یک تکیهگاه را انجام میدهند.
نماتوسیستها به طور خودکار به وسیله تماس و محرکهای شیمیایی، حضور پروتئینهای بیگانه را متوجه میشوند و سریع کارشان را شروع میکنند. حالا حق دارید اگر با قوت بیشتر بپرسید چگونه دلقکماهی با وجود اینکه با سر به میان شقایق فرو میرود و در میان بازوهای سمی آن میغلتد، از تیرباران میزبان خود در امان میماند، در حالی که هر موجود دیگری با این کار تا حد مرگ گزیدهمیشد.
اینکه دقیقا چه مکانیسمی در این بین وجود دارد، هنوز هم مورد بحث دانشمندان است. نظریههای زیادی از سال ۱۹۶۸ میلادی تاکنون ارائه شده و رفتهرفته تکمیل شدهاند. برخی نظریهای به نام استتار را مطرح کردهاند که دلیل گزیده نشدن دلقکماهیها را دیده نشدن آنها توسط شقایقها عنوان میکرد، هرچند این نظریه چند دههای است که کاملا رد شده.
آخرین یافتههای دانشمندان نشان میدهد این گزیده نشدن به خاطر نوعی توانایی ذاتی است که دلقکماهیها ۱۲ تا ۲۴ ساعت بعد از اینکه از حالت لارو به ماهی جوان تبدیل شدند در آنها بروز میکند. لارو به همان نوزاد تازه از تخم بیرون آمده ماهیها که هیچ شباهتی به والدین خود ندارند گفته میشود.
مخاطهای سایر ماهیها و جانوران دریایی بیشتر دارای ترکیبات اسیدی است در حالی که در دلقکماهیان از قندهای پیچیده خنثی تشکیل شده است. احتمالا به خاطر همین ویژگی، نماتوسیستها تحریک نشده و دلقکماهی را نمیگزند.
دلقکماهیها در دریا، فقط برای به دست آوردن غذا یا در امان ماندن از شکارچیها به شقایقهای دریایی نیاز ندارند. آنها خانواده خود را هم کنار شقایقهای دریایی تشکیل میدهند. خانوادهای که تشکیل آن یکی از شگفتانگیزترین مراحل زندگی این جانوران دریایی است. به بیان بهتر، هر تصوری که از خانه به معنای واقعی آن دارید در مورد شقایق دریایی همزیست برای دلقکماهی صدق میکند.
تنها در مورد همین ویژگی از زندگی دلقکماهیها و شقایقهای دریایی، میتوانید به اندازه همه چیزهای حیرتانگیزی که در عمرتان دیده و شنیدهاید، به دانستههایتان اضافه کنید. یک جفتگیری خاص با شاخصهها و خصوصیاتی که فقط در همین ماهیها دیده میشود و بس.
دلقکماهیان جنسهای Amphiprion و Premnas، تک همسر هستند و درصورتی که جفت آنها به هر علت نمیرد، تا پایان عمر با او باقی میمانند چیزی که در جانوران دیگر کمتر میتوان نمونهاش را دید. جفتهای قویتر، معمولا برای خودشان قلمروی کوچکی در دل شقایقهای دریایی مشخص میکنند. جفتگیری دلقکماهیها برای خودش آداب و رسومی دارد؛ اولا از چند روز قبل از تخمریزی، رفتارهای غیرمعمول بین ماهی نر و ماده به صورت کاملا مشهود مشاهده می شود.
در طی این چند روز مدام در تعقیب یکدیگر شنا میکنند و معمولا هم این جنس نر است که دنبال ماده راه میافتد. فعالیت دیگری که در این مدت زیاد صورت میگیرد، جهشهای پیامدهنده هستند. جهشهایی که در واقع تکانهای خیلی تند بدن است، به شکلی که وقتی ماهی نر پیام را گرفت، به سرعت به سمت بالا و پایین شنا میکند و به این ترتیب پاسخ مثبت خود را به ماهی ماده میدهد.
حالا نوبت آن است که با رفتاری بسیار جالب، شجاع و مهاجم شود و شروع به تعقیب و گاز گرفتن جفت خود کند؛ البته این گاز گرفتن، برای حمله و آسیب زدن نیست و در واقع یک حرکت کاملا نمادین است برای ابراز وجود و اعلام آمادگی برای جفت شدن. پس از آن ماهی نر با دقت خاصی، جسم سختی را که برای تخمریزی مادهاش انتخاب کرده با دهان خود از جلبک ها و ذرات دیگر پاک میکند، البته ماهی ماده هم به کمک او میآید. این بازیها ادامه مییابد تا شبی که معمولا قرص ماه کامل یا تقریبا کامل شده باشد؛ یعنی آنچه موجب شده تا همگان انگشت حیرت به دهان گیرند! شاید در شب مهتابی، آمادگی شقایق دریایی هم برای پذیرش مهمانهای کوچک جدیدش بیشتر است.
نکته جذاب در این است که بزرگترین ماهی گروه، همیشه ماده و بزرگترین ماهی پس از او جفت اوست. سلسه مراتب قدرت به گونهای است که ماهی ماده غالب خواهد بود اما این موضوع دلیل بر زورگویی آنها به هم نیست، چرا که بهطور کل رابطه گرمی بین ماهی نر و ماده حاکم است و خشونت بین آنها تا حد زیادی حالتی نمادین دارد و هیچ یک از طرفین آسیبی به دیگری نمیرسانند. در واقع این جزئی از غریزه دلقک ماهی هاست و با این حرکات بسیاری از منظورهایشان را به هم میرسانند. در عوض ستیزهجویی و پرخاشگری خود را سر فرد کوچکتر از خود خالی میکند. بنابراین یک تازه وارد تبدیل به اولین هدف آنها برای حمله خواهد شد.
تولد در دامان هیولاشگفتیهای همزیستی دلقکماهیها و شقایقهای دریایی از همان بدو تولد دلقکها شروع میشود. تولدی که برای خودش دنیایی از عجایب است. دلقکماهیها در آبهای مناطق گرم زندگی می کنند و تخمریزی آنها در مناطق گرمسیر در تمام طول سال و در آبهای مناطق معتدل، در بهار و تابستان که آب گرمتر است انجام می شود.
تخمریزی، بیشتر در ساعات بامداد آغاز میشود و بین نیم تا دو ساعت طول میکشد. در این حالت ماهی ماده به آرامی و با حرکت زیگزاگ و در حالی که با شکم خود سطح از قبل انتخاب و تمیز شده برای تخمریزی را لمس میکند، تخمکها را روی این سطح میچسباند.
در تمام این مدت ماهی ماده، کاملا توسط ماهی نر تعقیب و همراهی میشود و تخمکهای چسبانده شده، بیدرنگ بارور میشوند. جالب اینجاست که بین این همه تخمی که در هر نوبت ماهی مادر میریزد، ماهی نر سعی میکند حتی یکی را هم جا نیاندازد. تعداد تخمها در هر نوبت تخمریزی از حدود ۱۰۰ تا بیش از ۱۰۰۰ عدد در نوسان هستند و این بستگی به اندازه ماهی ماده و تجربیات تخمریزیهای قبلی او دارد.
تخمها شش هفت روزی کنار شقایقهای دریایی آرام میگیرند و در این مدت مجموعه تخمها یا لانه با دقت و وسواس به وسیله ماهی نر مورد حفاظت و نگهداری قرار دارد.
او نسبت به میهمانان ناخواندهای که وارد قلمروی آنها میشوند بسیار جدی است و شدید برخورد میکند و به سوی غریبههایی مانند زمرد ماهیها (Labridae) که مشکوک به تغذیه از تخمها هستند به شدت حملهور میشود. کار دیگر مرد خانه این است که تخمهای مرده و ذرات مزاحم را با دهان خود از میان تخمهای سالم حذف کند. در این مدت ماهی ماده هم سرگرم تغذیه و بازسازی ذخایر از دست رفته بدن خود میشود، ولی گاهی هم به همسر خود در انجام وظایف کمک میکند.
سر انجام در پایان این چند روز تخمها سر باز میکنند و لاروهای دلقکها از تخم بیرون میآیند. بین ۸ تا ۱۲ روز هم یک زندگی پلانکتونی شناور در آب دارند؛ تازه متولد شدهاند و آنقدر سبک هستند که به راحتی با جریان آب جابهجا میشوند. حالا دیگر آنقدر تعدادشان زیاد است که کاری از دست پدر و مادر برای محافظت بر نمیآید. دور شدن از شقایقهای سمی همانا و نیستی همان. تا این چند روز به پایان برسد، خیلی از لاروها یا میمیرند و یا خورده میشوند. اما برای آنهایی که زنده میمانند، فصل تازهای با شگفتیهای تازه آغاز میشود.
فصل تازه زندگیحالا ماهیهای جوان برای زنده ماندن ناگزیرند دوباره به دامان همان شقایقهای دریایی پناه ببرند. آنها باید برگردند و شقایقی مناسب خود پیدا کنند. در غیر اینصورت خیلی زود خود را در سر سفره یکی شکارچیان بیشماری که انتظار آنها را میکشند خواهند یافت.
دانشمندان میگویند بعضی از گونههای دلقکماهیها میتوانند ترکیبات شیمیایی آزاد شده به وسیله شقایق دریایی میزبان را ردیابی کرده و آن را بیابند. اما بقیه این توانایی را ندارند و به نظر میرسد یافتن شقایق دریایی میزبان در آنها یا با تکیه بر حس بینایی یا کاملا تصادفی انجام میشود. جالبتر اینکه دلقکماهی پس از روبهرو شدن با شقایق دریایی به چند ساعت زمان نیاز دارد تا ببیند میتواند همزیستی مسالمتآمیزی با میزبانش داشته باشد یا نه! این کار را هم با یک سری تماسهای تدریجی با بازوهای میزبان انجام میدهد.
هرچند در اکثر موارد بعد از چند ساعت با هم دوست میشوند، اما گاهی هم به تفاهم نمیرسند و دلقک عطای شقایق را به لقایش میبخشد. نکته جالب دیگر این است که فضای خالی و مناسب در شقایقهای دریایی موردنظر دلقکماهیهای جوان، از تعداد آنها بسیار کمتر است و به خاطر کمبود جا، یا بهتر است بگوییم زیادبود مهمان، ماهیهای زیادی از بین میروند و طعمه دشمنان میشوند.
طوری که در نهایت فقط ۵ تا ۱۰ درصد تخمها فرصت ادامه زندگی را پیدا میکنند. باز هم جالبتر اینکه حتی اگر ماهی جوان بتواند با موفقیت در یک شقایق دریایی ساکن شود، هیچ ضمانتی برای ادامه زندگی او وجود ندارد. اگر این میزبان از پیش به وسیله شقایقماهی دیگری اشغال شده باشد، ماهی قدیمیتر اجازه اقامت به جوان تازه از راه رسیده نمیدهد و عرصه را آنقدر برایش تنگ میکند که راهی جز ترک قلمرو او نداشته باشد. اما در عوض اگر یک دلقکماهی بتواند پس از گذراندن این هفت خان زنده بماند، میتواند ۸ تا ۱۰ سال و در بعضی گونهها مثل گونه A. frenatus و A. Perideraion تا ۱۸ سال زندگی کند.
البته در محدوده هر شقایق، در کنار هر جفت بالغ، دو تا چهار ماهی جوان هم میتوانند زندگی کنند. نکته مهمی که در این بین وجود دارد این است که از میان ۱۰۰۰ گونه شقایق دریایی موجود در جهان، دلقک ماهیان تنها با حدود ۲۰ گونه آنها می توانند همزیست شوند. چرا که سم بسیاری از شقایقهای دریایی، برای دلقکماهیان مضر است.
هم پدر، هم مادردلقکماهیان تغییر جنسیت میدهند. این جمله به اندازه کافی شگفتانگیز است. پدیده تغییر جنسیت یکی از موارد نادری است که در طبیعت رخ میدهد. مثلا انواع نادری از مارها هستند که کار جنس نر و ماده را با هم انجام میدهند؛ یعنی اول تخم میگذارند، بعد هم خودشان تخمهایشان را بارور میکنند.
اما اینکه یک نر، ماده شود یا به عکس بسیار نادر است. پدیده تغییر جنسیت، جزئی شگفتآور از سرگذشت زندگی دلقکماهیان است که جزئیات آن در همین یکی دو دهه اخیر کشف شده. باورش خیلی مشکل است که موجودی بتواند در وقت نیاز، جنسیتاش را تغییر دهد.
همانطور که پیش از این اشاره شد، بزرگترین فرد گروه معمولا ماده است و ماهی بعد از او که نر است، زوج ماده هم میشود. اگر ماده غالب بمیرد یا به هر علت از گروه حذف شود، اندامهای جنسی نرگروه از کار میافتند و سلولهای تولیدکننده تخمک، شروع به فعالیت میکنند.
حالا، نوبت ماهی بزرگتر بعدی گروه است که به عنوان زوج ماده جدید وارد عمل شود. به این صورت تولیدمثل ماهیها بدون وقفه ادامه پیدا میکند، چرا که بدون این ویژگی، ماهی بالغ یا باید منتظر رسیدن ماهی دیگری میشد که جنسیت مخالف او را میداشت که البته معلوم نبود چقدر باید صبر کند، یا این که مجبور بود برای یافتن جفت، شقایق دریایی خود را ترک کند که در این صورت هم باید خطر شکارشدن را به جان میخرید.
نیاز شقایقهادر محیطزیست طبیعی، دلقکماهیها را هرگز بدون شقایق دریایی پیدا نخواهید کرد و وجود این میزبان برای ماهی، بیشتر یک اجبار است تا انتخاب. همین شقایقهای سمی مهلک، امنترین پناهگاه برای دلقکهای بازیگوش هستند، زیرا هنگام ترس و تهدید مستقیما به میان بازوهای میزبانشان پناه میبرند. وجود شقایق دریایی برای تولیدمثل شقایقماهی هم ضرورت دارد، چون تخمریزی روی بستر مناسب در کنار تنه میزبان صورت میگیرد و نقش مراقبتی میزبان برای ماهیهای ساکن در آن، برای تخمها هم صورت میگیرد. اما سئوال اینجاست که شقایقهای دریایی چه سودی از این همزیستی میبرند؟
واقعیت این است که شقایقهای دریایی در نبود شقایقماهیهای همزیست خود بسیار آسیبپذیر هستند. این وابستگی آنقدر زیاد است که تحقیقات نشان داده در بعضی از گونههای شقایق مثل (Entacmaea quadricolor) زمانی که دلقکماهیهای همزیست با شقایقهای دریایی، به شکلی از محیط حذف میشوند، میزبان ظرف ۲۴ ساعت غذای پروانهماهیها میشود. غیر از این، دلقکماهیها انگلهای شقایق دریایی را هم پاک میکنند. اطراف شقایقها را هم با ورجه وورجههایشان حسابی به حرکت در میآورند تا بستر اطراف شقایقها بیشتر تهویه شود.
شقایقهای دریایی و شقایقماهیها، بدون هم نمیتوانند زندگی کنند. هر کدام به وجود دیگری نیاز دارد، چرا که زندگیشان به وجود دیگری بسته است. اما با اینحال همانطور که گفته شد، در ساعات اولیه آشنایی اگر با یکدیگر کنار نیایند، هرگز با یکدیگر زندگی نمیکنند. زندگی مسالمتآمیزی که درس بزرگی برای خیلی از انسانهاست؛ دلقکها شیوه دفاعی برای زندگی در کنار نیشهای سمی شقایق دریایی را با خود همراه دارند و در عوض همین نیشها را وسیلهای برای بقای خود میدانند. همزیستی این دو جانور نشان میدهد که چطور خطر سم به فرصت تبدیل شده و به نفع طرفین هم هست.
آیا این خبر مفید بود؟
نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف
منبع: خبرگزاری برنا
کلیدواژه: ایران جلبک جهان رشد طبیعت شقایق های دریایی دلقک ماهی ها کنار شقایق دلقک ماهی ها شقایق دریایی دلقک ماهی دلقک ماهیان میزبان خود شقایق ماهی ماهی ماده دریایی هم تخم ریزی بزرگ تر ماهی نر چند روز دلقک ها یک دلقک گونه ها شده اند تخم ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۴۶۱۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فصل گلدهی دشت های غربی پایتخت را از دست ندهید | تماشای ریواس های تالون تا شقایق های اخترآباد
همشهری - سعیده مرادی: دشتهای نزدیک به تهران این فرصت را برای اهالی پایتخت فراهم کردهاند تا با صرف زمانی کوتاه به دل طبیعت بروند و به تماشای زیباییهای خلقت بنشینند.
دشت لاله کندراین دشت حاصل تلاش اهالی روستای کندر است و بهعنوان یکی از بزرگترین مجموعههای پرورش گل ایران شناخته میشود.
لاله و سنبل در لزورمساحت دشت لالهها حدود ۳ونیم هکتار است که در آن ۲میلیونو۱۰۰هزار بوته گل لاله و سنبل وجود دارد. از این مساحت حدود ۲۰هزار مربع آن به طور فشرده و بقیه آن یعنی ۱۵هزار مترمربع بهصورت پراکنده کاشت شدهاند.
مملو از لالههای زرد و قرمزدشت لزور بهتازگی به لیست زیباترین دشت گلهای ایران پیوسته و با حضور در اینجا میتوانید لالههای زرد و قرمز را در آن مشاهده کنید. بهترین زمان بازدید از این دشت اوایل بهار و بهمدت ۲ماه است که پیازهای لاله گل میدهند. محوطه پرچین تودرتو، قفس پرندگان، آلاچیقهای متعدد برای استراحت، رستوران و کافیشاپ، آبشار و آمفیتئاتر روباز از امکانات دشت لالههای کندر است.
موقعیت: ۷کیلومتری جاده کرج - چالوس، روستای کندر
فاصله با تهران: ۳۳کیلومتر
چطور برویم: وارد جاده چالوس شوید. بعد از یک کیلومتر و پس از میدان امیرکبیر، تابلوی روستای کندر مشخص میشود. با ورود به روستا و دنبال کردن تابلوهای مزرعه لزور، به دشت لالههای کندر خواهید رسید.
دیدنیهای اطراف دشت: آبشار کندر، چشمه بالامحل، منطقه چهل دختر و امامزاده عبدالله، سد کندر، ارتفاعات پهنه سار، قله لیز و قبرستان تاریخی روستای کندر.
امکان کمپ زدن: دارد
پوشش گیاهی: گل لاله و گیاهان کوهی ازجمله ریواس
دشت ریواس تالوندر دامنه روستای تالون دشتی قرار دارد که در فصل بهار بهدلیل رویش گلهای ریواس از منظره شگفتانگیزی برخوردار است.
فصل گلدهی ریواسهادشت ریواس در مسیر قله تالون و در جوار آبشار معروف آن قرار دارد و همین موضوع باعث شده تا مکان مناسبی برای طبیعتگردی باشد. مساحت این دشت بیش از یک هکتار است و هر سال در فصل بهار، این دشت پر از گیاه ریواس میشود. در نتیجه گردشگران بسیاری را به این محدوده میکشاند. هرچه به میانه اردیبهشت نزدیک میشویم ریواسهای بیشتری در تالون به گل مینشینند و دشت را رنگین میکنند.
دست خالی نروید!از آنجا که این محدوده هنوز جزو طبیعت بکر و کمتر دستخورده اطراف پایتخت است، یادتان بماند در محدوده دشت و آبشار تالون امکانات رفاهی و خدماتی خاصی وجود ندارد؛ بنابراین نیاز است که گردشگران اقلام موردنیاز خود را از مغازههای روستا تهیه کنند. همچنین به این نکته هم توجه داشته باشید که برای رفتن به دشت ریواس داشتن کفش سبک و مناسب ضروری است.
موقعیت: جاده سولقان، امامزاده داوود(ع)، نرسیده به امامزاده داوود(ع) بعد از رندان
فاصله با تهران:۴۱کیلومتر
چطور برویم: از بلوار کوهسار در غرب تهران حرکت کنید و وارد جاده امامزاده داوود شوید. در ۲۴کیلومتری جاده امامزاده داوود به دوراهی میرسید که سمت راست آن به آبشار تالون و دشت ریواس منتهی میشود.
دیدنیهای اطراف دشت: آبشار تالون، مسیر کوهنوردی قلههای رندان و تالون، آستان امامزاده داوود
امکان کمپ زدن: دارد
پوشش گیاهی: گیاهان کوهی ازجمله ریواس، گل گاوزبان، آویشن، گلبنفشه، گلختمی، چای و ترشککوهی
دشت شقایق اخترآباددر دامنه کوههای جارو قرار دارد و با نام دشت اخترآباد نیز شناخته میشود. این دشت از مقاصد گردشگری نزدیک به تهران است.
عمرکوتاه شقایقاین دشت شقایق حدود ۵۰۰هکتار وسعت دارد و جزو منابع طبیعی کشور است، اما گلهای شقایق عمر بسیار کوتاهی دارند و تقریبا ۱۰ تا ۲۰روز روی زمین و در دل دشتها دیده میشوند؛ بنابراین بهترین زمان برای بازدید از دشت شقایق از اواسط فصل بهار تا اوایل اردیبهشتماه است. شقایقهای دشت شهریار هم از نوع شهباز هستند که گلهای کوچک با رنگ قرمز روشن دارند.
لوکیشن مناسب عکاسیبرای سفر به دشت شقایق اخترآباد باید بسیار سبک سفر کنید و تنها وسایل ضروری و موردنیازتان را به همراه ببرید؛ چون زیباییهای این دشت چنان مسحورکننده است که یکی از مکانهای مناسب و زیبا برای عکاسی محسوب میشود. البته یادتان بماند هنگام بازدید از دشت شقایق باید مواظب گلها باشید و از تخریب آنها خودداری کنید.
موقعیت: شهریار، شهرستان ملارد و ۲۵کیلومتری صفادشت، دهستان اخترآباد
فاصله با تهران: ۹۱کیلومتری تهران
چطور برویم: از جاده شهریار حرکت کنید و قبل از رسیدن به سیمیندشت، وارد ورودی دشت شقایق شوید.
دیدنیهای اطراف دشت: ۳۰رشته قنات، امامزاده بیبی سکینه
امکان کمپ زدن: دارد
پوشش گیاهی: شقایق، لالههای واژگون و ازاله و گیاهانی مانند گون و خارشتر
خرگوشدرهخرگوشدره را شهروندان پایتخت بیشتر با عنوان پارک جنگی میشناسند، اما در مقابل در اصلی مجموعه ورزشی آزادی دشت آن واقع شده است.
جنگل و دشت تماشاییدشت خرگوشدره مساحتی بیش از ۱۰۰هکتار دارد و در سال۱۳۴۳ بخشی از آن تبدیل به بوستان جنگلی شد. این بوستان جزو کمربند سبز تهران محسوب میشود و بهمنظور تلطیف هوای تهران ساخته شده است. پوشش گیاهی این پارک بهصورت خطکشی شده و منظم قرار گرفته است و حضور در اینجا و تماشای توأمان جنگل و دشت، اوقات متفاوتی را برایتان رقم میزند.
دنج و آرامخرگوشدره نسبت به دیگر بوستانهای جنگلی تهران، مانند پارک چیتگر، از شلوغی کمتری برخوردار است. در اینجا رودخانهای روان و کمعمق نیز وجود دارد که گردشگران میتوانند بدون دغدغه کنارش بنشینند و از زیبایی و همنشینی با آن لذت ببرند. زمینهای بازی و ورزشی از دیگر امکانات این مجموعه است.
موقعیت: شمال اتوبان تهران-کرج، بعد از بلوار غربی استادیوم آزادی
فاصله با تهران: داخل محدوده منطقه۲۲ تهران
چطور برویم: پس از وارد شدن به اتوبان تهران - کرج و بعد از عبور از بلوار غربی استادیوم آزادی، به سمت بلوار چوگان بروید، با گذشت از مسیر جنگلی به دشت خرگوشدره خواهید رسید.
دیدنیهای اطراف دشت: پارک، شهربازی و باغوحش ارم، باغ ملی گیاهشناسی، مجموعه تفریحی ورزشی اپارک، مجموعه ورزشی آزادی و موزه خودروهای تاریخی
امکان کمپ زدن: دارد
پوشش گیاهی: درختان زبان گنجشک، سرو، کاج و اقاقیا
دشت زرنانبه روستای زرنان، قلب طلایی تهران هم گفته میشود. دسترسی آسان و داشتن مناظر زیبا باعث شده تا مقصدی پرطرفدار در میان گردشگران تهرانی باشد.
دشتی با بافت روستاییدشت زرنان از یک طرف به جاده شهریار و از سویی دیگر به اندیشه منتهی شده و به ۲بخش بالا و پایین تقسیم میشود. این دشت آب و هوای بسیار مطبوع و خنکی دارد و در آن باغهای میوه، زمینهای کشاورزی مانند ذرت و گندم و تعدادی گلخانه دایر شده که حال و هوای متفاوتی به آن بخشیده است.
همسایه خاطرهانگیزدر نزدیکی روستای زرنان یک مجموعه سینمایی وجود دارد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی از آن بهعنوان لوکیشن ساخت فیلمهایی مانند سریال یتیمخانه ایران، جیران، بانوی سردار و خانهای در مه استفاده شده است که هنگام حضور در این محدوده بازدید از آن و خاطرهبازی با آثار هنری ساخته شده در سینما، خالی از لطف نیست.
نشانی: جاده قدیم کرج، پایینتر از چهارراه ایرانخودرو
فاصله با تهران: ۱۴کیلومتر
چطور برویم: وارد بزرگراه لشکری شوید و بعد از ۱۶کیلومتر به سمت خروجی بپیچید و در کرمانخودرو به مسیر خود ادامه دهید. بعد از چند کیلومتر به زرنان خواهید رسید.
دیدنیهای اطراف دشت: امامزاده حضرتین، بنای قاجاری و دریاچه خلیجفارس
امکان کمپ زدن: دارد
پوشش گیاهی: انواع گیاهان طبیعی مانند آویشن و پونه
دشت آویشندشت آویشن بر دامنه قله پهنهسار قرار دارد و رویش گیاهان دارویی در آن باعث شده تا در بسیاری از روزهای سال گروههای علمی و دانشجویی در این دشت حضور و فعالیت پژوهشی داشته باشند.
مملو از آویشنمسیر رسیدن به دشت آویشن با درختان وحشی و انبوه سیب، آلو و گیلاس تزیین شده است و دشت هم زیباییهای خاص خودش را دارد و بهخاطر عطر دلپذیر گیاهان دارویی که در محیط پخش است، حسی بیبدیل در حاضران ایجاد میکند. پیرامون آن با کوهها و قلههای سر به آسمان ساییده پوشیده شده و روبهروی آن آبشاری زیبا و خروشان از دل یک صخره جریان دارد.
دشتی در دل کوهستاندشت آویشن در منطقهای کاملا کوهستانی قرار گرفته است. مه غلیظ کوهستانی در بیشتر روزهای سال و مخصوصا صبحها اول وقت، روی دشت آویشن قرار میگیرد؛ بنابراین بهترین زمان مسافرت به دشت آویشن در جاده چالوس در فصلهای بهار و تابستان است و گردشگران میتوانند داروهای گیاهی متنوعی را به اندازه لازم بچینند.
موقعیت: جاده چالوس، روستای خور، منطقه معروف ارنگه
فاصله با تهران: ۷۰کیلومتر
چطور برویم: از طریق آزادراه تهران- کرج وارد جاده چالوس شوید. به مسیر ادامه دهید تا به منطقه ارنگه و دشت آویشن برسید.
دیدنیهای اطراف دشت: پیست اسکی خور و آبشار خور
امکان کمپ زدن: دارد
پوشش گیاهی: انواع گیاهان دارویی و طبیعی مانند پونه، بابونه، ریواس و کنگر
دشت سایت ازگیروستای ازگی، جزو روستاهای ناشناخته حریم غرب پایتخت است و دشتهای آن را هم بیشتر گردشگران خاص و ساکنان میشناسند. نقل است نام دشت هم توسط کوهنوردان انتخاب شده است.
مناسب ورزشکاران حرفهاییکی از مهمترین دلایلی که این روستا را مورد توجه گردشگران قرار داده است، اهمیت آن برای ورزشکاران است. وجود صخرههای مرتفع در این نواحی موجب شده تا گردشگران و ورزشکاران زیادی به این محدوده سفر کنند. ورزشکاران برای انجام تمرینهای سنگین دوچرخهسواری، صخرهنوردی و پاراگلایدر میتوانند به این نواحی سفر میکنند، اما در بخش پایانی جاده دشتی وجود دارد که مناسب کمپ زدن و شبماندن است.
غروبهای شلوغبا ورود به روستای ازگی، در نخستین دوراهی، گردشگران با چشمهای مواجه میشوند. در برخی از مسیرهای این روستا باید پیادهروی کنند که در این مسیرها چشماندازهای زیبایی را میبینند. همچنین تماشای غروب از ارتفاعات و محدوده دشت جذاب است؛ به همین دلیل غروبهای این محدوده با حضور گردشگران تهرانی شلوغ میشود. پس اگر بهدنبال سیاحت در خلوتی و فضای آرام میگردید، بهتر است صبح تا ظهر به اینجا مراجعه کنید.
موقعیت: بزرگراه شهید خرازی، بالاتر از پمپ بنزین غدیر و مجتمع رفاهی خورشید
فاصله با تهران: داخل محدوده منطقه۲۲تهران
چطور برویم: به سمت بزرگراه شهید خرازی شرق به غرب حرکت کنید، پس از عبور از محدوده روستاهای وردیج، وارد جاده روستای ازگی شوید. در انتهای مسیر دوچرخهسواری دشت قرار دارد.
دیدنیهای اطراف دشت: چشمه، باغهای مختلف، روستای ازگی
امکان کمپ زدن: دارد
پوشش گیاهی: انواع گیاهان دارویی و طبیعی بهویژه ریواس
کد خبر 847657 منبع: روزنامه همشهری برچسبها استان البرز سفر - گردشگری خبر مهم فضای سبز تهرانگردی سرگرمی تهران تور- گردشگری